โครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ยะลา

1.พระราชดำริ / เรื่องเดิม

1.1 เมื่อวันที่ 24 กันยายน 2537 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรกิจกรรมการปลูกไม้ดอกไม้ประดับที่สวนยางเขาสำนัก ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดนราธิวาส ในการนี้ ได้พระราชทานพระราชดำริแก่เจ้าหน้าที่ที่มาเฝ้าฯ รับเสด็จ สรุปว่า

“ให้ดำเนินการศึกษาแล้วนำไปทดสอบบนพื้นที่ที่มีระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลมากขึ้น ได้แก่ พื้นที่สูงอำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส อำเภอเบตง จังหวัดยะลา และเขาสก จังหวัดสุราษฎร์ธานี อาจจะสามารถพัฒนาคุณภาพของไม้ดอกให้ดียิ่งขึ้น เมื่อทดสอบได้ผลดีแล้วจึงนำไปขยายผลสู่เกษตรกรข้างเคียงที่มีความสนใจต่อไป”


สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตร ผลการดำเนินงานโครงการฯ เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2553

1.2 เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2553 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรความก้าวหน้าโครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านปิยะมิตร 2 ตำบลตาเนาะแมเราะ อำเภอเบตง จังหวัดยะลา ในการนี้ นายเทียนฮก แซ่หวังประธานโครงการไม้ดอกเมืองหนาวฯ ได้ขอพระราชทานความช่วยเหลือ สรุปได้ดังนี้

“ขอพระราชทานองค์ความรู้ในการปลูกไม้กระถางและไม้ดอกเมืองหนาวชนิดใหม่ๆ ที่จะพัฒนาสวนไม้ดอกเมืองหนาวให้สวยงามตลอดทั้งปี”

1.3 ต่อมาเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 2553 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังโครงการชัยพัฒนา กาชาดไทย (บ้านทุ่งรัก) อำเภอคุระบุรีจังหวัดพังงา ในการนี้ ได้มีพระราชกระแสกับนายเฉลิมเกียรติ แสนวิเศษ เลขาธิการกปร. เกี่ยวกับการดำเนินงานโครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริอำเภอเบตง จังหวัดยะลา สรุปว่า

“ให้พัฒนารูปแบบบรรจุภัณฑ์ (Packaging) ไม้ดอกให้มีรูปลักษณ์ที่น่าซื้อ ควรหาวิธีการรักษาความสดของดอกไม้ให้ได้นานมากยิ่งขึ้น และควรเพิ่มเติมองค์ความรู้เกี่ยวกับการปลูกไม้กระถาง”

2.การดำเนินงานสนองพระราชดำริในระยะที่ผ่านมา (ปี 2538 - 2552)

เมื่อปี 2538 สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ(สำนักงาน กปร.) ร่วมกับจังหวัดยะลา ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และกรมวิชาการเกษตรได้คัดเลือกพื้นที่ในการดำเนินการพื้นที่ส่วนหนึ่งคือ “บ้านปิยะมิตร 2 ตำบลตาเนาะแมเราะ อำเบตง จังหวัดยะลา” ซึ่งเป็นพื้นที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ800 เมตร อุณหภูมิเฉลี่ย 18 องศาเซลเซียส โดยแบ่งออกเป็น

2.1 การศึกษาทดลอง

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และกรมวิชาการเกษตร ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก กปร. โดยคัดเลือกพันธุ์ไม้ดอกมาทดลองปลูกในพื้นที่หมู่บ้านปิยะมิตร 2 พื้นที่ประมาณ 25 ไร่ แบ่งเป็นการศึกษาทดลองไม้ดอกกลางแจ้งจำนวน 17 ชนิด และไม้ในโรงเรือนจำนวน 7 ชนิด จากการศึกษาทดลอง สรุปว่า “ไม้ดอกทุกชนิดมีขนาดดอกโต สีดอกเข้มสดสวยงาม โดยเฉพาะเบญจมาศ และแกลดิโอลัสซึ่งมีศักยภาพที่จะพัฒนาในเชิงพาณิชย์ได้อีกด้วย”

แปลงศึกษาทดลอง
ซึ่งดำเนินงานมาตั้งแต่
ปี 2538
พื้นที่ประมาณ 25 ไร่

2.2 การขยายผลสู่ราษฎร

	เมื่อทำการศึกษาทดลองเป็นที่ประจักษ์ แล้วจึงได้นำองค์ความรู้ที่ได้ไปขยายผล ให้แก่เกษตรกรในบ้านปิยะมิตร2 ตำบล ตาเนาะแมเราะราษฎรเดิมเป็นอดีต โจรจีนคอมมิวนิสต์ (จคม.)ที่มีความขยัน อดทนและมุ่งมั่นในการพัฒนาตนเอง

ไม้ตัดดอกซึ่งมีขนาดอกโต มีสีดอกเข้มสดสวย สร้างรายได้ให้กับกลุ่มเกษตรกรซึ่งอนาคตจำเป็นต้องพัฒนารูปแบบบรรจุภัณฑ์ต่อไป

เริ่มแรก โครงการได้จัดหาที่ดินของสมาชิกซึ่งอยู่ใกล้เคียงกับแปลงศึกษาทดลอง เพื่อทำการขยายผล พื้นที่ประมาณ 35 ไร่โดยส่วนราชการจะเป็นผู้ให้คำปรึกษา แนะนำ ถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิต และสนับสนุนพันธุ์ไม้ดอกบางส่วนต่อมาได้จัดกลุ่มเกษตรกรขึ้น ปัจจุบันกลุ่มดังกล่าวมีสมาชิก 22 รายสามารถผลิตไม้ดอกโดยเฉพาะเบญจมาศ และแกลดิโอลัสออกสู่ตลาดได้อย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะที่ตลาดอำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา และตลาดอำเภอเบตง จังหวัดยะลา จนสามารถประกอบเป็นอาชีพหลักได้

2.3 สถานที่ท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศน์

เมื่อโครงการได้รับความสนใจจากประชาชนในอำเภอเบตงและชาวมาเลเซียกลุ่มเกษตรกรจึงได้ปรับภูมิทัศน์สวนไม้ดอกเมืองหนาวให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศน์ในพื้นที่ 35 ไร่ พร้อมสร้างบ้านพักและมีการประกอบอาหารจีนเลิศรส เพื่อบริการแก่นักท่องเที่ยว โดยเป็นการลงทุนของกลุ่มเกษตรกรและส่วนหนึ่งได้รับการสนับสนุนจากจังหวัดยะลา ทำให้เกษตรกรมีรายได้นอกเหนือจากการขายไม้ดอก ขยายไปสู่ภาคการท่องเที่ยวด้วย

3.ผลการดำเนินงานสนองพระราชดำริ (ปี 2553 - ปัจจุบัน)

เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการดำเนินงานเพิ่มเติมเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2553 แล้ว สำนักงาน กปร.ร่วมกับจังหวัดยะลา มูลนิธิพระดาบส มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ศูนย์บริการการขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการเพื่อสนับสนุนโครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ดังนี้

3.1 ด้านการต่อยอดองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกร

w จังหวัดยะลา ขอความร่วมมือจากศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตร (พืชสวน) นำเกษตรกรสมาชิกในโครงการไปฝึกอบรมศึกษาดูงาน เรื่องการเพาะพันธุ์บอนสี และกล้วยไม้รวมทั้งการจัดหาพันธุ์เพื่อมาขยายผลในโครงการฯ โดยใช้งบประมาณจากจังหวัดยะลา

w สำนักงานกปร. ได้ประสานขอให้ศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ(เป็นหนึ่งในศูนย์สาขาของศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ)โดย รศ.ดร. โสระยา ร่วมรังสี ผู้อำนวยการศูนย์ฯ และคณะ ได้นำเกษตรกรสมาชิกและเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบโครงการไปอบรม ฝึกปฏิบัติจริงและศึกษาดูงานในเขตจังหวัดเชียงใหม่และเชียงราย ระยะเวลา 10 วัน ระหว่างวันที่ 3–12 ตุลาคม 2553เป็นการต่อยอดองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกรมากยิ่งขึ้นโดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการฝึกอบรมจาก บริษัทโตโยต้าประเทศไทย ผ่านมูลนิธิพระดาบส โดยมีรายละเอียดการฝึกอบรมดังนี้

ฝึกอบรมและคณะผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมจากโครงการ จำนวน 12 ราย



ฟังบรรยายและฝึกปฏิบัติการเรื่องการปลูกและขยายพันธุ์ไม้หัวเมืองหนาว (แกลดิโอลัส ว่านสี่ทิศ ทิวลิปฟรีเซีย ดองดึง ปทุมมา แคลล่าลิลลี่ รักแรก)



ฟังบรรยายและฝึกปฏิบัติการ เรื่อง การขยายพันธุ์ไม้หัวแบบต่างๆ



ฟังบรรยายและฝึกปฏิบัติการ เรื่อง การปลูกไม้กระถาง


ฝึกปฏิบัติการ เรื่อง การเพาะเมล็ดไม้ดอกบางชนิด (ลิ้นมังกร พิทูเนีย ดาวเรือง ผีเสื้อ)

ฟังบรรยายเรื่อง การปลูกกล้วยไม้ซิมปีเดียม กุหลาบหิน คริสมาสต์และฟิวเซีย และผึกปฏิบัติการเรื่อง การขยายพันธุ์กล้วยไม้ซิมบีเดียม


ดูงานปลูกไม้ดอกที่บริษัทเอเอฟเอ็ม จ.เชียงใหม่

ศึกษาดูงานการจัดสวนที่โครงการพัฒนาดอยตุง จ.เชียงราย

ศึกษาดูงานสวนเกษตร 32 อ.แม่สาย จ.เชียงราย

ดูงานการผลิตเบญจมาศ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก จ.เชียงใหม่

ดูงานไม้ดอกกระถาง มูลนิธิโครงการหลวง จ.เชียงใหม่

จากการประเมินผลการฝึกอบรมฝึกปฏิบัติจริงและศึกษาดูงาน เมื่อวันที่ 3 – 12 ตุลาคม 2553 ได้ข้อสรุปดังนี้

1.ผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมส่วนใหญ่มีความพึงพอใจกับการฝึกอบรมในครั้งนี้ในระดับมาก

2.สามารถนำความรู้ที่ได้นำไปปฏิบัติได้ง่าย

3. ได้ทราบถึงการปลูกการขยายพันธุ์ การควบคุมโรคและแมลง การปฏิบัติการหลังการเก็บเกี่ยวการยืดอายุการรักษาไม้ดอก และเทคนิคต่าง ๆ ในการปลูกต้นไม้เพิ่มมากขึ้น

4.ได้เรียนรู้การจัดการการปลูกพืชอย่างหลากหลายจากวิทยากรผู้มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ

5.ความพึงพอใจเกี่ยวกับสถานที่ในการจัดอบรม ตลอดจนการประสานงานของเจ้าหน้าที่อยู่ในระดับดีมาก

ข้อเสนอแนะจากผู้เข้ารับการอบรม : โปรแกรมการฝึกอบรมแน่นเกินไปและระยะเวลาค่อนข้างสั้น

3.2 ด้านการขยายผลและปฏิบัติจริงในพื้นที่

3.2.1 ปีงบประมาณ 2554 กปร. อนุมัติงบประมาณสนับสนุนให้แก่จังหวัดยะลาและศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริเพื่อดำเนินการดังนี้

- สนับสนุนงบประมาณในการติดตามให้คำแนะนำเกษตรกรโดยผู้เชี่ยวชาญจากศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เดือนละประมาณ 1 ครั้ง พร้อมทั้งสนับสนุนองค์ความรู้ด้านไม้ดอกชนิดใหม่ๆ ตลอดจนร่วมในการวางแผนการผลิตไม้ดอกกับเกษตรกร

- สนับสนุนพันธุ์ไม้เมืองหนาว ประกอบด้วยไม้กระถาง ไม้ตัดดอก และไม้ประดับในสวน จำนวน 21 ชนิด

- ห้องเย็นสำหรับเก็บหัวพันธุ์และห้องบรรจุภัณฑ์1 หลัง

- โรงเรือนเพาะชำ จำนวน 2 โรง

3.2.2 มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงจะพิจารณาดำเนินการดังนี้

-พิจารณารูปแบบบรรจุภัณฑ์และตราสัญลักษณ์ของโครงการ

-ออกแบบภูมิทัศน์ภายในสวนไม้ดอกเมืองหนาว ภายใต้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในเรื่องของความประหยัด เรียบง่าย พอเพียงโดยนำภาพที่ทรงพระอักษรภาษาจีนมาใช้ประกอบการประดับสวนด้วย

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระอักษรภาษาจีนคำว่า “ว้านฮัวหยวน” ซึ่งหมายถึง “สวนหมื่นบุปผา”โดยจะนำมาเป็นส่วนหนึ่งในการตกแต่งสวนไม้ดอก

3.3 ด้านการศึกษาทดลอง

ในปีงบประมาณ2554 จังหวัดยะลาได้สนับสนุนงบประมาณให้ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรยะลา กรมวิชาการเกษตรทั้งในส่วนของงานวิจัยและปรับปรุงภูมิทัศน์ ซึ่งได้มีการประสานงานร่วมกับศูนย์บริการการขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริเกี่ยวกับพันธุ์ไม้ที่ควรศึกษาทดลอง วิจัยและพันธุ์ไม้ที่เหมาะจะใช้ในการปรับปรุงภูมิทัศน์เรียบร้อยแล้ว

4.แนวทางการดำเนินงานต่อไป

1.จะรับสมัครสมาชิกที่มีความประสงค์จะเข้าร่วมโครงการเพิ่มเติมพร้อมทั้งส่งเสริมให้สมาชิกเพาะพันธุ์ไม้ดอก/ไม้กระถางส่งขายโครงการฯ ทั้งนี้เพื่อเป็นการขยายเครือข่ายและสร้างรายได้ให้แก่ราษฎรในชุมชนและภาคการท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น

สำหรับสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของอำเภอเบตงนั้น โครงการไม้ดอกเมืองหนาว อันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นแหล่งท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศน์ที่สำคัญที่เชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวที่อยู่ใกล้เคียงคือ อุโมงค์ปิยะมิตร บ่อน้ำร้อนรวมทั้ง สถานที่ท่องเที่ยวอื่น ๆ ในอำเภอเบตง เช่นวัดพุทธาธิวาส มัสยิดกลางเบตง อุโมงค์เบตงมงคลฤทธิ์ ฯลฯ

นอกจากนี้ ยังมีอาหารที่ รสเลิศมากมายเช่น ผักน้ำ ปลาจีน เคราหยก ดอกไม้ชุบแป้งทอด ไก่ตุ๋นสมุนไพรจีน และ ต้าหลีหวัง (สมุนไพรจีน) ที่สำคัญยังเป็นพื้นที่ปลูกส้มโชกุนที่มีชื่อเสียงของจังหวัดยะลา ทำให้มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและมาเลเซียจำนวนปีละกว่า 5 แสนคน และมีการใช้จ่ายเฉลี่ยประมาณ 2,000 บาท/คนสามารถสร้างรายได้ให้อำเภอเบตงปีละกว่า 100 ล้านบาท

อาหารการกินหลากหลาย มีบ่อน้ำร้อน

2. สำนักงาน กปร. จะสนับสนุนผู้เชี่ยวชาญจากศูนย์บริการการขยายพันธุ์ไม้ดอก ไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในการติดตามและให้การสนับสนุนองค์ความรู้แก่เกษตรกรอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลา3 ปี เพื่อเป็นการเพิ่มองค์ความรู้ใหม่ ๆ ให้แก่เกษตรกรต่อไป

3.ปัจจุบันในโครงการใช้น้ำเพื่อการเกษตรและอุปโภคบริโภค จากน้ำในสระน้ำของโครงการ ซึ่งในหน้าแล้งจะขาดแคลนและน้ำมีสภาพขุ่นไม่สะอาด ในอนาคตหากโครงการขยายตัวเพิ่มขึ้นจำเป็นจะต้องมีการปรับปรุงระบบน้ำให้เหมาะสมต่อไป

สวนไม้ดอกเมืองหนาว แปลงพืชผัก ซึ่งเกษตรกรในโครงการฯ ปลูกเพื่อจำหน่าย

5.พระราชดำริเพิ่มเติม

เมื่อวันพุธที่ 12 มกราคม 2554 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ณ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ 50 พรรษา 2 เมษายน 2548 (บริษัท กรุงไทยการไฟฟ้า จำกัด อุปถัมภ์) หมู่ที่ 5บ้านไบก์ ตำบลบุดี อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา ในการนี้ ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริหมู่บ้านปิยะมิตร2 ตำบลตาเนาะแมเราะ อำเภอเบตงจังหวัดยะลา กับนายกฤษฎา บุญราชผู้ว่าราชการจังหวัดยะลา พล.ต.อ.วิเชียร พจน์โพธิ์ศรี ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ พล.ต.ท.ประยูร อำมฤต ผู้บัญชาการตำรวจตระเวนชายแดนนายโกวิทย์ เพ่งวาณิชย์รองเลขาธิการ กปร. และข้าราชการที่เกี่ยวข้อง สรุปได้ดังนี้

1) ให้ใช้เทคโนโลยีเรื่องการขยายพันธุ์ตามที่ผู้เชี่ยวชาญของศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริแนะนำ ส่วนการจัดจำหน่ายไม่ให้เน้นขายไม้ตัดดอกเพียงอย่างเดียว เนื่องจากการจำหน่ายเป็นไม้กระถางจะขายและมีรายได้ดีกว่าไม้ตัดดอก

2) เรื่องการบรรจุหีบห่อดอกไม้ให้สวยงามเพราะเวลาส่งขายจะได้ไม่ทำให้ดอกไม้ช้ำเสียได้ให้ไปดูการบรรจุหีบห่อของโครงการหลวงเป็นแบบอย่างการปรับภูมิทัศน์บริเวณภายในพื้นที่โครงการฯสวยงามดีอยู่แล้วไม่ต้องปรับเปลี่ยน

ที่มา : สำนักประสานงานโครงการพื้นที่ 4

ข้อมูล ณ วันที่ 8 เมษายน 2556

สามารถดาวน์โหลด .pdf ได้ที่นี่

ผลการดำเนินงานสนองพระราชดำริ (ปี 2554 - ปัจจุบัน)

หลังจากที่ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ร่วมกับจังหวัดยะลาศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และกรมวิชาการเกษตร ได้คัดเลือกพื้นที่ส่วนหนึ่งคือบ้านปิยะมิตร2 ตำบลตาเนาะแมเราะ อำเภอเบตง จังหวัดยะลา แล้ว ศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริได้ส่งผู้เชี่ยวชาญและคัดเลือกพันธุ์ไม้ดอกมาทดลองปลูกในพื้นที่มีทั้งไม้ดอกกลางแจ้งและไม้ในโรงเรียน จากการศึกษาทดลองสรุปว่า“ไม้ดอกทุกชนิดมีขนาดดอกโต สีดอกเข้มสดสวยงาม โดยเฉพาะเบญจมาศ ไฮเดรนเยียและแกลดิโอลัส ทำให้มีศักยภาพที่จะพัฒนาในเชิงพาณิชย์ได้อีกด้วย

ด้านการศึกษาทดลอง

จังหวัดยะลาและกรมวิชาการเกษตร ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก กปร. เพื่อดำเนินการ โดยประสานผู้เชี่ยวชาญจากศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในการให้คำแนะนำและติดตามผลแก่เกษตรกรเดือนละประมาณ 1 ครั้งพร้อมทั้งสนับสนุนองค์ความรู้ด้านไม้ดอกชนิดใหม่ ๆ ตลอดจนร่วมในการวางแผนการผลิตไม้ดอกให้กับเกษตรกรพร้อมทั้งสนับสนุนพันธุ์ไม้เมืองหนาว เช่นไม้กระถาง ไม้ตัดดอก และไม้ประดับในสวน จำนวน 21 ชนิด และห้องเย็นสำหรับเก็บหัวพันธุ์และห้องบรรจุภัณฑ์1 หลัง โรงเรือนเพาะชำ จำนวน 2 โรง

ด้านการขยายผล

หลังจากที่ได้นำองค์ความรู้ที่ได้รับไปขยายผลให้แก่เกษตรกรในบ้านปิยะมิตร2 ตำบลตาเนาะแมเราะ โดยโครงการฯได้จัดหาที่ดินของสมาชิกซึ่งอยู่บริเวณใกล้เคียงกับแปลงศึกษาทดลองเพื่อทำการขยายผล ในพื้นที่ประมาณ 35 ไร่ มีสมาชิก 22 รายโดยส่วนราชการเป็นผู้ให้คำปรึกษา แนะนำ ถ่ายทอดตลอดทั้งนำคณะไปศึกษาดูงานด้านการผลิตแล้ว สามารถผลิตไม้ดอกโดยเฉพาะดอกเบญจมาศและแกลดิโอลัส ออกสู่ตลอดได้อย่างกว้างขวาง เช่น ตลาดหาดใหญ่ เบตง สุราษฎร์ธานีและตลาดยะลา แล้ว ทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการเก็บดอกไม้เฉลี่ย 4วัน/สัปดาห์ และจะขายเป็นกำ ๆ ละ 70 บาท แบ่งเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวรายได้ต่อเดือนเฉลี่ยประมาณ 100,000 บาท กลุ่มดอกไม้ รายได้ต่อเดือนเฉลี่ยประมาณ160,000 บาท

ต่อมาเมื่อวันที่ 25-26 พฤษภาคม 2554 ได้นำเกษตรกร จำนวน 6 คน ไปศึกษาดูงานเรื่องการผลิตไม้ดอกไม้กระถางและการบรรจุภัณฑ์ในโครงการหลวง

โรงคัดบรรจุไม้ดอก วิธีการบรรจุหีบห่อขณะรอการขนส่งและการเก็บรักษาและใช้น้ำยารักษาความสดของดอกไม้ ณ มูลนิธิโครงการหลวง อ.หางดง และหน่วยวิจัยขุนห้วยแห้ง อ.จอมทอง

ด้านการประชาสัมพันธ์

จัดทำแผ่นพับประชาสัมพันธ์โครงการทั้งฉบับภาษาไทยและภาษาจีน อย่างละจำนวน 5,000 ชุด อีกทั้งได้รับความร่วมมือจากจังหวัดยะลาในการประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดซึ่งในปี 2554 มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ เข้าเยี่ยมชมโครงการจำนวน 41,054 คน และเข้าพัก จำนวน 11,353คน ทำให้มีรายได้เฉลี่ยประมาณ 42,000 บาท/เดือน และรายได้จากบริการห้องพัก ประมาณ81,000 บาท/เดือน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเทศกาลท่องเที่ยว

บริการห้องพัก จำนวน 42 ห้อง ราคาห้องละ 650 บาทมีรายได้เฉลี่ยต่อเดือน 81,000 บาท

ผลการดำเนินงาน

1) ศูนย์บ้านไร่ฯได้ให้การสนับสนุนเกี่ยวกับองค์ความรู้ทางด้านไม้ดอกไม้ผลของโครงการไม้ดอกเมืองหนาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านปิยะมิตร 2ซึ่งได้ดำเนินการไปแล้ว 3 ส่วนคือ

ส่วนที่ 1 การให้องค์ความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีการผลิตไม้ประดับแปลง ไม้กระถาง ไม้ดอกไม้ประดับ ไม้ตัดดอก

ส่วนที่ 2 การฝึกอบรมมีคณะเกษตรกรและเจ้าหน้าที่จากจังหวัดยะลา ไปฝึกอบรมที่ศูนย์บ้านไร่ฯ จ.เชียงใหม่และไปดูการผลิตไม้ดอกเมืองหนาวของมูลนิธิโครงการหลวง ของเอกชน ที่อยู่ทางภาคเหนือ

ส่วนที่ 3การพัฒนาเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ได้รับสั่งไว้ว่าให้พัฒนาเรื่องการบรรจุภัณฑ์ให้สวยงามโดยได้หารือในที่ประชุมแล้ว และได้นำตัวอย่างการใช้ถุงใส่ไม้กระถางและได้พัฒนาให้เป็นของโครงการเอง และการใช้น้ำยายืดอายุการปักแจกัน

ถุงพลาสติกที่ออกแบบไว้พิมพ์โลโก้

ไม้กระถางที่เพาะชำไว้เพื่อรอการจำหน่าย

1) เนื่องจากไม้ดอกเป็นไม้ที่มีความนิยมแบบแฟชั่นต้องมีการเปลี่ยนแปลงและมีพันธุ์ใหม่ ๆ ตลอดเวลา จึงจะเป็นที่ต้องการของตลาดได้โดยศูนย์บ้านไร่ จะได้ดำเนินการหาพันธุ์ใหม่ ๆ สนับสนุนให้เกษตรกร

2) การสร้างห้องเย็น สำนักโยธาธิการและผังเมืองยะลาได้ดำเนินการจัดสร้างแล้วเสร็จและปัจจุบันใช้ในการเก็บหัวพันธุ์แกลดิโอลัสและว่านสี่ทิศ และจัดเก็บดอกไม้เบญจมาสเพื่อรอส่งจำหน่าย ในการนี้ทางโครงการไม้ดอกเมืองหนาวฯ ได้จัดทำป้ายบอกราคาและวิธีการปลูกให้ชัดเจนเพื่อผู้ที่สนใจสามารถนำไปเพาะพันธุ์ต่อไปได้สะดวก

5) มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ออกแบบบรรจุภัณฑ์และตราสัญลักษณ์ของโครงการพร้อมทั้งปรับภูมิทัศน์ภายในสวนไม้ดอกเมืองหนาวภายใต้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในเรื่องของความประหยัดเรียบง่าย พอเพียง โดยนำภาพที่ทรงพระอักษรภาษาจีนมาใช้ประกอบการประดับสวนด้วย

ปีงบประมาณ 2555 กปร. อนุมัติงบประมาณสนับสนุนให้แก่จังหวัดยะลาและศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่อันเนื่องมาจากพระราชดำริเพื่อดำเนินการดังนี้

- ค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการ

- ค่าพาหนะเดินทางของนักศึกษาฝึกงานคณะเกษตรศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จำนวน 18 คน

- ค่าใช้จ่ายในการสนับสนุนพันธุ์พืช วัสดุการเกษตร ค่าขนส่งวัสดุสำนักงาน และวัสดุคอมพิวเตอร์

แผนการดำเนินงานในระยะต่อไป

1. แผนงานด้านการขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ประดับ

- ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรยะลาจะดำเนินการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ จำนวน 10 ชนิด แบ่งเป็นไม้ประดับ ได้แก่ดอกซัลเวียสีแดง/ขาว , แพงพวย, ผีเสื้อ หงอนไก่, พิทูเนีย และเทียนฝรั่งส่วนไม้ประดับได้แก่ ขาไก่แดง, หูปลาช่อน ผักเป็ดแดง และผักเป็ดด่าง ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างขั้นตอนการเพาะพันธุ์

- ศูนย์บ้านไร่ฯเตรียมพันธุ์ไม้ดอกเมืองหนาวตามความต้องการของเกษตรกร จำนวน 21 สายพันธุ์ เช่นลิลลี่พันธุ์ Tiber, พันธุ์ Eremo, พันธุ์ Redlatin โดยได้รับการสนับสนุนจากการปิโตรเลี่ยมแห่งประเทศไทย

- ปัญหาความสวยงามที่ไม่ยั่งยืนของดอกไม้และภูมิทัศน์นั้น ศูนย์บ้านไร่ฯ จะส่งเจ้าหน้าที่มาให้คำปรึกษา คำแนะนำในการจัดผังสวนและวางแผนการผลิต

2. แผนงานการบริหารภายในโครงการฯ

- อำเภอเบตงและโครงการไม้ดอกเมืองหนาวฯร่วมดำเนินการคิดวางแผนและกิจกรรมต่าง ๆ ภายในโครงการเพื่อเตรียมประชาสัมพันธ์ด้านการท่องเที่ยวของจังหวัด

- บัตรเข้า/ออกโครงการฯทางจังหวัดยะลาได้ออกแบบและคัดเลือกรูปแบบเรียบร้อยแล้วแต่เนื่องจากปรับราคาบัตรเพิ่มขึ้นจึงต้องมีการพัฒนาและปรับแต่งภูมิทัศน์และปลูกไม้ดอกให้สวยงามยิ่งขึ้นเพื่อความเหมาะสมกับราคาที่ปรับขึ้น ซึ่งน่าจะพร้อมใช้ในปี 2556

- จัดทำป้ายบอกราคาวิธีการปลูก และสายพันธุ์ไม้ที่นำมาจัดสวนเพื่อให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว

- ได้ประสานกับร้านภูฟ้าเพื่อนำกาแฟและสินค้ามาจำหน่ายในโครงการไม้ดอกเมืองหนาว